Zijn grote grazers gevaarlijk voor hardlopers?
Dit zijn de risico’s van contact tussen Schotse hooglanders en mensen
Loop je lekker door de duinen, sta je ineens oog-in-oog met zo’n enorm beest met imposante hoorns. Sprintje trekken maar? Hoe gevaarlijk zijn die grote grazers nu eigenlijk? Boswachter Jowien van der Vegte van Natuurmonumenten vertelt hoe je het beste kunt omgaan met Schotse hooglanders en andere grote grazers.
Lichaamstaal van grote grazers
In Nederland kun je op heel veel plekken in de natuur grote grazers tegen het harige lijf lopen, zoals wisenten, taurossen, heck- en gallowayrunderen. De bekendste grote grazer is misschien wel de Schotse hooglander met zijn hoorns, vriendelijke oogopslag en roodbruine vacht.
Boswachter Jowien van der Vegte: ‘Schotse Hooglanders zien er vaak heel relaxt uit. Je zou kunnen denken dat je ze wel even kan aaien of voeren. Ik maak ook mee dat mensen hun kinderen op hun rug zetten. Vergis je niet, deze dieren zijn echte binnenvetters. Het is moeilijk om hun lichaamstaal en gedrag in te schatten. Ze ogen rustig, maar schudden bijvoorbeeld met hun kop of kijken je strak aan met hun kop omlaag omdat ze jou ondertussen hartstikke vervelend vinden.’
Risico’s contact met mensen
‘Zo’n grote grazer zal zich misschien niet direct op jou afreageren als je hem een aai over de bol geeft. Bij deze dieren kan de spanning zich wel opbouwen. Stel dat jij de tiende persoon bent die hem die dag op zijn zenuwen werkt, dan reageert hij misschien minder vriendelijk. Of loop jij toevallig vlak langs een grazer die al flink is lastig gevallen, dan ben jij wellicht net de druppel die de emmer doet overlopen. Dan kan zo’n Schotse hooglander best eens onrustig of vervelend worden.’
‘Soms worden grazers te tam omdat wandelaars ze aaien of voeren. Hierdoor kunnen ze opdringerig worden. Bovendien kunnen ze het geluid van bijvoorbeeld krakende zakjes of de klik van de sluiting van fietstassen gaan herkennen en associëren met eten. Bij een nietsvermoedende fietser die pauzeert en een boterham pakt, denken ze dan ook: ‘Ha, eten!’ en komen ze misschien op je af. Zijn ze eenmaal te tam en associëren ze mensen met eten, dan leren we ze dat nooit meer af en moeten we deze dieren uit de kudde halen. Dat is heel vervelend voor een kudde, dus dat zouden we liever voorkomen’, legt Jowien uit. ‘Daarnaast is mensenvoedsel helemaal niet gezond voor ze.’
Zijn grote grazers gevaarlijk?
‘In principe hebben ze helemaal geen interesse in mensen, tenzij ze mensen met eten zijn gaan associëren. Ze sjokken wel eens op korte afstand langs omdat ze toevallig onderweg zijn naar hun vrienden van de kudde. De meeste meldingen over ‘lastige’ dieren gaan over grazers die in de weg staan. Runderen en paarden zijn niet zo schuw en kunnen nu eenmaal wel eens met zijn allen op een pad gaan liggen.’
‘Hooguit een enkele keer vallen er gewonden. Grazers kunnen je bijten. Ook kun je per ongeluk in een gevecht tussen grazers onderling terechtkomen. Uiteraard hoor ik altijd alleen het verhaal van de betrokkenen, de dieren kan ik niet vragen wat er exact is voorgevallen. De gemene deler is dat – als het incidenteel een keer misgaat – de betreffende persoon te dichtbij het dier gekomen is. Maar nogmaals: incidenten en gewonden als gevolg van grote grazers zijn heel zeldzaam.’
Zo houd je het veilig
‘Grazers vinden het vervelend als je dwars door de kudde gaat of ze omsingelt. Zeker moeders met kalfjes zijn extra bezorgd. Houd daarom altijd minstens 25 meter afstand. Volg ook de aanwijzingen die je onderweg tegenkomt. Voor wilde dieren staan er geen bordjes, maar beheerde runderen en paarden staan wel met borden aangekondigd. Word je verzocht op het pad te blijven, doe dat dan ook. Zo maak je geen dieren in hun rustgebied aan het schrikken.’
‘Lijn je hond aan waar dat gevraagd wordt, want honden zijn een nog grotere stressfactor voor veel dieren dan mensen. Hun geur en eventuele geblaf maakt grazers extra alert.’
En als zij op het pad liggen?
Soms heeft een groepje grazers precies het pad waar jij op loopt uitgekozen als hangplek. Wat dan? ‘Dan moet je even van het pad, zodat je de kudde niet hoeft te doorkruisen. Ga er met een grote boog rustig omheen en keer daarna terug naar het pad. Hardlopers: liever even wandelen in plaats van rennen. Fietsers: toch maar even afstappen en door de berm lopen. Ben je met een groep, zorg er dan voor dat je de grazers niet insluit door ze zowel links als rechts te passeren. Blijf met je clubje bij elkaar’, aldus Jowien van der Vegte.
 | Bron bericht : Runner's web | Runner's world Afbeeldingen via : Ecosia zoekmachine. |